Lubaina Himid

Lubaina Himid – pochodzi z Zanzibaru w Tanzanii, wychowała się i mieszka w Wielkiej Brytanii. Od ponad 30 lat tworzy radykalne, feministyczne i antykolonialne prace, skupiające się na kwestiach rasy, płci, migracji i reprezentacji czarnego ciała. W 2017 roku otrzymała prestiżową nagrodę Turnera, jako najstarsza (miała wówczas 63 lata) i pierwsza czarnoskóra kobieta w historii. W latach 80. XX wieku Himid należała do Black British Artists, radyklanego ruchu artystycznego w UK, skupiającego artystów imigranckiego pochodzenia.

W wielkoformatowej instalacji Wolność i zmiana dwie kobiety biegną po plaży, trzymając się za ręce, przywołując znany obraz Pabla Picassa Dwie kobiety biegnące po plaży (wyścig) (1922). Artystka nawiązuje tu do dwuznaczności słowa race, oznaczającego zarówno wyścig, jak i rasę, w krytycznym geście przepisywania zachodniej kanonicznej historii sztuki według strategii postkolonialnych. Białe kobiety o opływowych kształtach zastąpione zostały czarnymi kobietami we wzorzystych batikowych sukienkach, które zamiast po piasku, stąpają po połaciach rozsypanej kawy, do uprawy której Europejczycy masowo sprowadzali niewolników z Afryki. Można więc uznać, że uciekają one przed jarzmem zarówno niewolniczego kolonializmu, jak i kapitalizmu, który napędzał maszynę kolonialnej przemocy. Obydwa reprezentowane są przez postać białego mężczyzny, którego głowa nieśmiało wychyla się z połaci kawy.